ایران دارای دریاچههای زیبا و متنوعی است که از جمله منابع آبی غنی و مورد توجه برای غواصی محسوب میشوند. در زیر، به معرفی چند دریاچه معروف ایران و آشنایی با فعالیتهای غواصی در آنها میپردازم
غواصی در دریاچهها نیز یک فعالیت محبوب و مورد علاقه برای عدهای از علاقهمندان به غواصی است است. دریاچهها معمولاً شرایطی متفاوت از دریاها دارند، اما نیز فرصتهایی برای غواصی فراهم میکنند. دریاچهها ممکن است به عنوان محیطهای آموزشی محدود برای غواصی مورد استفاده قرار گیرند و برای آموزش افراد مبتدی یا حتی برای غواصان حرفهای نیز جذاب باشد .
::: آشنایی و غواصی با دریاچه اوان قزوین
در ایران 28 دریاچه طبیعی و 9 دریاچه بر اثر ساخت سد بوجود آمده است . از این میان 10 دریاچه بسیار زیبا و دیدنی هستند که یکی از آنها دریاچه اوان در استان قزوین و در منطقه معروف الموت قرار دارد.
دریاچه زیبای اوان در نیمه شمالی الموت، در دامنه کوه خشچال، در فاصله ۷۵ کیلومتری قزوین و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوین قرار دارد. این دریاچه که بیش از 70 هزار متر مربع مساحت دارد، در ارتفاع 1815 متری از سطح دریا واقع شده است. طول آن در طویلترین قسمت ۳۲۵ متر و عرض آن ۲۷۵ متر میباشد.
این دریاچه تنها از آب چشمههای کوچک زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه میشود و بخش ناچیزی از آن هنگام بارندگی تامین میشود اما به صورت سطحی و با درصد خیلی کم
در 18 مرداد ماه سال 92 یک گروه 4 نفره از مرکز غواصی مارینا به غواصی در دریاچه پرداخته است .
محیط دریاچه کمی سرد است ولی داخل آب گرم تر از محیط اطراف آن میباشد و به همین خاطر در ابتدای صبح مه غلیظی کل اطراف دریاچه را می پوشاند . آب دریاچه شیرین است و عمیقترین بخش دریاچه 6.8 متر است که با استفاده از دو دستگاه دایو کامپیوتر سوانتو اندازه گیری شده است . دمای آب 23 درجه سانتی گراد است و برای پوشش بدن می توان از راش گارد یا وت سوت 2.5 میل استفاده کنید . میدان دید در زیر آب کمتر از یک متر است و در نقاطی از کف دریاچه که چشمه وجود دارد دید آب به حدود 3 متر می رسد . البته برخی از مردم محلی عمق های متفاوتی را برای این دریاچه عنوان نموده اند که تیم غواصی چنین چیزی را تایید نکرد . بستر دریاچه مملو از لجن و رسوبات ته نشین شده می باشد که حالت چسبندگی بسیاری دارد .
در اطراف دریاچه گیاه نی بن به فور وجود دارد و درون دریاچه نیز گیاهان غوطه ور خوشاب و چنگال آبی وجود دارد . انواع ماهی قزل آلای رنگین کمان . کپور و اردک ماهی در این دریاچه نیز وجود دارد .
براي رفتن به درياچه، از تهران در مسیر اتوبان کرج به قزوین حرکت کرده و در انتهای اتوبان و چند کیلومتر قبل از قزوین ( 2 کیلومتر بعد از عوارضی ) مسیر فرعی سمت راست اتوبان که با تابلو الموت نشان داده شده است را ادامه مسیر دهید
پس از طی مسافت تقریبی40 کیلومتری به رجایی دشت می رسید،اگه قصد خرید وسایل یا خوراکی دارید باید از رجایی دشت خریداری کنید چون تا دریاچه دیگه جایی برای خرید وجود ندارد و فقط روستاهای اطراف دریاچه وسایل محدودی برای فروش دارند . از رجایی دشت مسیر دریاچه را حدود 20 کیلومتر ادامه دهید و سپس وارد راه آسفالت سمت چپ جاده شوید چنانچه وارد راه فرعی نشوید و مسیر این جاده را ادامه دهید ،راه شما را به "قلعه الموت" میرساند.این قلعه تاریخی در فاصله تقریبی 45 کیلومتری دریاچه قرارداد . در طول مسیر سعی کنید با پرس و جو از افراد محلی از صحت مسیر مطمئن شوید .
جاده دسترسی به دریاچه اوان با اینکه در منطقه صعب العبور و کوهستانی قراردارد اما انصافا جاده خوبی دارد و تمام مسیر آن آسفالت است ،تنها مسئله آن ساخت غیر مهندسی راه به دلیل غیر اقتصادی بودن آن هست که باعث شده در گردنه ها پیچ های بسیار تند و خطرناک داشته باشد. سعی کنید تو مسیر با سرعت پایین حرکت کنید و از مناظر جاده استفاده کنید،یادتون باشد که مسیر خودش بخش مهمی از سفره مخصوصا این جاده که واقعا دیدنی هست . جاده دسترسی به دریاچه حدود 30 متر بالاتر از سطح دریاچه قرار دارد مطمئن باشید برای اولین بار با دیدن دریاچه و زیبایی آن حیرت زده خواهید شد .
ضلع جنوبی دریاچه منطقه ای وسیع دارد که می توانید در آن مستقر شوید و برای شب چادر بزنید،اما حتما لباس گرم همراه داشته باشید چون این منطقه کوهستانی هست و حتی شب های تابستان هم بسیار سرد خواهد شد و خوابیدن در چادر کمی مشکل است . شنا و ماهیگیری در این دریاچه ممنوع است همچنین در کنار درياچه امکانات چندانی وجود ندارد؛ تنها يک مغازه کوچک و سرويس بهداشتی نامناسب و تخت هایی برای نشستن و صرف چای
::: آشنایی و غواصی با دریاچه ولشت کلاردشت
یکی از دریاچه های زیبا ایران ولشت در استان مازندران و در منطقه معروف کلاردشت قرار است.
ولشت دریاچهای است در جنوب غرب شهر چالوس و در شمال شرق کلاردشت، این دریاچه کوهستانی در ۲۵ کیلومتری جاده چالوس در نزدیکی شهر مرزنآباد واقع گردیده است. در قسمت جنوب غرب این ناحیه علمکوه قرار دارد. دریاچه ولشت یکی از دریاچههای آب شیرین ایران به شمار میرود.
محل دریاچه به دلیل قرار گرفتن در یک گودال بزرگ محاصرهشده بین تپههای کم ارتفاع از دید پنهان است .این دریاچه تنها از آب چشمههای کوچک زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه میشود و بخش ناچیزی از آن هنگام بارندگی تأمین میشود .
در 17 تیرماه 93 یک گروه غواصی 7 نفره از مرکز غواصی مارینا به غواصی در دریاچه پرداخته است.
این دریاچه حدود 150 هزار مترمربع مساحت دارد که ابعاد آن 400 در600 متر است و در ارتفاع 935 متری از دریای خزر قرارگرفته است . حداکثر عمق دریاچه 22 متر میباشد که میانگین عمق اطراف 9 متر و میانگین عمق وسط دریاچه 18 متر میباشد . دمای محیط اطراف در ساعت 10 صبح 31 درجه و دمای آب در سطح 26 درجه در عمق 6 متری 19 درجه در عمق 14 متری 13 درجه و در عمق 20 متری دمای آب 5 درجه میباشد .
بستر دریاچه از خاک بسیار نرم به رنگ خاکستری تشکیلشده است . میدان دید یا visibility بسیار محدود است . تا عمق 5 متری حدود 1 متر تا عمق 10 متری حدود 60 سانتیمتر تا عمق 15 متری حدود 30 سانتیمتر و در عمق 20 متری حدود 10 سانتیمتر است .
در اطراف دریاچه گیاه نی بن به فور وجود دارد که ریشههای آن تا عمق 6 متری وجود دارد . درون دریاچه گیاهی وجود ندارد . انواع اردکماهی . مار آبی و قورباغه در این دریاچه نیز وجود دارد .
مسیر دسترسی به آن از شهر چالوس و از طریق كندوان و محور ارتباطی چالوس به تهران آغاز و پس از طی 23 كیلومتر بعد از پل كجور و 3 كیلومتر قبل از مارس آباد یکراه آسفالته زیبا به سمت غرب از جاده اصلی جداشده و پس از عبور از سربالائیها و پیچها و جنگلهای زیبای كاج به روستای كردی چال میرسد بعد از روستا راه بهصورت خاكی تا كنار دریاچه ادامه مییابد.ضلع جنوبی دریاچه منطقهای وسیع دارد که میتوانید در آن مستقر شوید . در کنار دریاچه سرویس بهداشتی و یک فروشگاه محلی قرار دارد که معمولاً همهچیز در آن پیدا میشود .
::: آشنایی و غواصی با دریاچه سد طالقان
دریاچه سد طالقان درجنوب رشته کوه های البرز در دره طالقان از توابع استان البرز و 135 کیلومتری شمال غرب تهران قرار دارد .
یکی از بزرگترین سدهای ایران سد طالقان است که بر روی رودخانه شاهرود بنا شده است. رودی که سرچشمه آن از کوههای مازندران است و در مسیر جریان، دره طالقان را سیراب میکند. دریاچه پشت سد با حجم ذخیره آب فوقالعاده منظره بسیار زیبایی به وجود آورده و جلوهی طبیعی خاصی به آن بخشیده است.
در سال 1348 خورشیدی به منظور انتقال آب طالقان به دشت قزوین، ساخت سد انحرافی سنگبان در طالقان و تونل انتقال آب به طول 9 کیلومتر تا زیاران (از توابع بخش مرکزی شهرستان آبیک استان قزوین) و سد انحرافی زیاران و مجموعه کانالهای آبیاری دشت قزوین آغاز شد و در همان زمان مطالعاتی پیرامون سد مخزنی ذخیره سیلابهای بهاره رود طالقان نیز انجام شد اما ساخت آن با توجه به شرایط کشور تا سال 1381 خورشیدی به تعویق افتاد. در ابتدای سال 1381 خورشیدی عملیات ساخت سد مخزنی طالقان آغاز شد و در سال 1385 به بهرهبرداری رسید.
اگر از تهران به سمت این منطقه بروید، با طی کردن مسیر اتوبان کرج به سوی قزوین و وارد شدن به جاده سمت راست آن (از شهرهای كرج، هشتگرد و آبیك گذشته و 4 كیلومتر بعد از آبیك، به جاده انحرافی و اختصاصی طالقان میرسید) به منطقه زیاران پس از طی 28 کیلومتر از کناره اتوبان بر فراز گردنه ابراهیم آباد با دیداری از سراسر دره طالقان به داخل آن سرازیر می شویم. پس از رسیدن به پست نیروی انتظامی مستقر در مسیر لار و جاده آسفالته فرعی شده رو به سوی غرب کم کم ارتفاع کم کرده با عبور از آبادی های سنگ بن و کمپ سر به کماکان و سپس به کناره نیلگون دریاچه سد طالقان می رسیم.
در این دریاچه انواع ماهیان نظیر قزل آلای رنگین کمان ، کپور ، زرد پر وجود دارد . بستر دریاچه از خاک رس تشکیل شده است که چسبندگی بسیاری دارد . دمای آب در مرداد ماه به 26 درجه سانتی گراد می رسد و میدان دید زیر آب حدود 2 متر می باشد.
::: آشنایی و غواصی با دریاچه دو قلو آهنک فیروزکوه
::: آشنایی و غواصی با دریاچه تار و هویر دماوند
دریاچه تار و هویر در استان تهران واقع شدهاند .دریاچه های زمین ساختی تار و هویر در 30 کیلومتری شهرستان دماوند ازجمله دریاچههای آب شیرین کوهستانی هستند. این دریاچهها در ارتفاع بیش از 2900 متر از سطح دریا قرار دارند و راه ارتباطی آنها، جاده ماشین روی دماوند - دریاچه تار است. این دو دریاچه در فاصله حدود 500 متری از یکدیگر قرار دارند. بیشترین طول دریاچه تار 1/3 کیلومتر و میانگین پهنای آن 400 متر و عمق آب آن در فصل پر آب 50 متر و در تابستان 40 متر است همچنین طول دریاچه هویر حدود 900 متر و میانگین پهنای آن 150 متر و عمق آب آن 15 متر است.
دو دریاچه رویهم نزدیک به 7 کیلومترمربع وسعت دارند. سرشاخه آبهایی که به این دریاچهها میریزند، چشمهساران کوههای قرهداغ، سیاهچال و شاهنشین در شمال و آبراهههای فصلی از جنوب است که قسمتی از آب آنها وارد دریاچهها میشود .
دریاچههای تار و هویر روی محور چیندار میان دو رشتهکوه قره داغ (کوه دوبرار) در شمال و کوه زرین در جنوب واقع شدهاند. سطح آب آنها در فصلهای گوناگون سال متغیر است. این منطقه دارای آب و هوایی کوهستانی است و برای تفریحات آبی ازجمله شنا و قایقرانی و ماهیگیری در فصل تابستان مناسب است.
در اطراف دریاچه هیچگونه پوشش جنگلی و درخت وجود ندارد و بادهای غربی سرد همیشه در تار میوزند.
آب دریاچه بسیار سرد است و البته به دلیل شیرین بودن سنگینی آن احساس میشود . تیپ شیمیایی آب دریاچه تار، بر اساس مطالعات از نوع کلسیم، منیزیم، کربنات است.
در دریاچه تار یک پاسگاه محیطبانی مستقر است . که در پائین پاسگاه و در ورودی دریاچه محوطهای کوچک با سیمان زیرسازی شده است. که برای ورود به آب مناسب است . درون آب این مکان پوشیده از گیاه است .
شیب بستر دریاچه بسیار تند است همچنان که شیب بستر را در بیرون از آب با مشاهده دیوارههای کوه میتوان مشاهده کرد. بستر دریاچه از خاک و سنگریزه تشکیلشده است . و در عمق 10 متر به بعد معمولاً بستر از گل نرم تشکیل میشود .
درون بستر نخها و قلابهای ماهیگیری فراوانی وجود دارد که باید مراقب آنها بود . همچنین در حاشیه دریاچه و درون آب زبالههای وجود دارد . دمای سطح آب در تابستان حداکثر 18 درجه و در مهرماه 12 درجه است . درون دریاچه ماهی قزلآلا، قزلآلای خال قرمز و زردک قابلمشاهده است.
راههای دسترسی به دریاچه
1- شهر دماوند، آبادی چنار عربها، جاده معدن، آخر جاده خاکی، دریاچه تار.
2- از طریق جادهای که از راه تهران – فیروزکوه و نقطه 98 کیلومتری آن یعنی دلیچای منشعب شده و از روستاهای یهر، لی پشت، مومج، دهنار و هویر عبور کرده و در 28 کیلومتری به دریاچه تار رسیده و از ضلع جنوبی آن عبور کرده به جادهای که از طریق دماوند به دریاچه منتهی میشود متصل میگردد.
3- شهر دماوند، جاده فیروزکوه، جاده آسفالته آبادی آرو ادامه جاده خاکی، از آبادی آرو که رد شدید و پل دلیچای و دهنار را رد کردید به دریاچه هویر میرسید.
::: آشنایی و غواصی با دریاچه گهر درود
دریاچه گهر در استان لرستان واقع شده است. دو دریاچه گهر بزرگ و کوچک در جناح غربی رشته اشترانکوه و در جنوب تنگه تاپاله و گردنه پنبه کال و جناح شمال شرقی کوه سرسبز، در یک منطقه عمومی حفاظت شده قرار دارند. عمق تقربی گهر بزرگ حدود 28 متر و مساحت آن 100 هکتار است و طول دریاچه 2.5 کیلومتر از سطح دره را پوشانده است. دریاچه های گهر درطول سال مشتاقان زیادی را به سوی خود جلب می کند.این علاقمندان از راه های گوناگون خود را به کرانه های فیروز گهر می رسانند، که از جمله مهمترین این مسیرها راهی است که پس از صعود به قله 4150 متری سن بران با فرود از طریق دهلیز علامت گذاری شده غربی آن با گذر از تنگناهای صخره ای برفچالی به دریاچه می رسد. این مسیر به خصوص به هنگام فرود از قله قدری مشکل است و پیدا کردن راه درست در آن دشوار به نظر می رسد، ولی از لطف دست یابی به دریاچه خالی نیست.
یکی دیگر از راه های رسیدن به این دریاچه از طریق شهرستان درود و آبادی درب آستانه در جناح شمالی اشترانکوه است. اخیراً نیز جاده ای که از آبادی درب آستانه به دریاچه می رود را گستره اش داده اند و این راه تا نزدیکی گردنه پنبه کال ادامه یافته است. این مسیر به دلیل دست یابی ساده تر و راه پیمایی جالب آن مورد توجه بسیاری علاقمندان می باشد. از جمله دیگر دیدنی های دره گهر دریاچه کوچکتر آن است که در قسمت جنوب و به فاصله نزدیکی به گهر بزرگ قرار دارد و بیشتر به صورت نیمه با تلاقی می باشد.
درياچه گهر در ميان رشته كوه اشترانكوه در استان لرستان و در ارتفاع 2360 متری از سطح دريا قرار دارد. اين درياچه كه به نگين اشترانكوه معروف است يكي از زيباترين درياچه های طبيعی ايران به شمار میرود.
اين درياچه از لحاظ زيست بوم و محيط طبیعی اهميت زيادی دارد و به علت نداشتن را ماشين رو تا حد زيادی از خرابی و آلودگی به دست انسان به دور مانده است.
گهر يكي از زيباترين درياچههای ايران است كه با حدود يك و نيم كيلومتر طول و 400 تا 800 متر عرض و 4 تا 28 متر عمق در 33 كيلومتری جنوب شرقی دورود با ارتفاع 2360 متر از سطح دريا در ميان منطقه حفاظت شده اشترانكوه واقع شده است. طبيعت اين منطقه به خصوص در بهار و تابستان بسيار زيبا است. گهر به احتمال زياد در اثر وقوع يك زمين لرزه بزرگ به وجود آمده است. اين درياچه بر روی گسل اصلي امروزی زاگرس قرار دارد. بنابراين اين درياچه احتمالا در اثر جنبش گسل دورود و رويداد يك زمين لغزش – سنگ ريزش تشكيل شده است.
درياچه گهر زيستگاه مناسبی براي آبزيان و ديگر حيوانات وحشی است كه ساحل آن به جز قسمت مدخل درياچه كه ساحلی ماسهای دارد و به تدريج عميق می شود در كليه نقاط دارای ساحلی ماسهای است جنگلی انبوه وجود دارد كه اين جنگل هم در معرض خطر است. از قسمت بالا، جوی آبی به درياچه میريزد كه ادامه آن به درياچه ای ديگر منتهی مي شود. با حدود 40 دقيقه پيادهروی می شود به اين درياچه (گهر دوم يا گهر پايين) رسيد كه يكی از زيباترين پديدههای طبيعی است. عمق آن كم است و ماهيان كف درياچه را با كمی دقت میشود به خوبی ديد. منطقه حفاظت شده اشترانكوه علاوه بر درياچه زيبای گهر، تونل برفی كمندان، پريزكوه، چشمه وقت ساعت و دره اسپر را نيز در بر می گيرد. اين منطقه 98 هزار هكتار وسعت دارد و يكی از مهمترين منابع طبيعی ايران به شمار ميآيد.
در تاریخ 26 تا 28 مرداد مشاهدات تیم غواصی ما بدین شرح بود . دمای آب در سطح دریاچه 20 درجه در عمق 3 متری 19 درجه و در عمق 5 متری 18 درجه سانتی گراد بود . در عمق 5.5 متری ترموکلاین وجود داشته و دمای آب به 12 درجه سانتی گراد می رسید . دمای آب در عمق 15 متری 8 درجه می باشد . میدان دید درون آب بین 3 تا 5 متر می باشد و بستر دریاچه در ساحل شنی و در برخی از نقاط خاک نرم بود . بعد از حدود 30 متر از ساحل بستر دریاچه دچار شیب تند شده و تا عمق 24 متری ادامه داشت