PFO یک نقص در دیواره دو حفره بالائی قلب (دهلیزها) است.
اصولاً" دیواره دهلیزها از دولایه تشکیل‌شده است که در قسمت وسط روی یکدیگر قرارگرفته و دیواره یکپارچه‌ای را تشکیل می‌دهد . مشخصاً" این نقص ( PFO ) ناشی از عدم اتصال این دولایه روی‌هم است که سبب می‌شود دو دهلیز به‌صورت یک کانال ( مجرای دریچه‌ای شکل ) به هم راه داشته باشند . PFO به‌صورت طبیعی در تمام جنین‌ها قبل از تولد وجود دارد و در 80% افراد بعد از تولد مسدود می‌شود.
در افرادی که PFO آن‌ها بازمانده باشد چه اتفاقی می‌افتد ؟
در هنگامی‌که فشار درون قفسه سینه بالا می‌رود مثلاً" در حالت سرفه ، عطسه وزوز زدن هنگام اجابت مزاج،بین دولایه دیواره دهلیزی فاصله افتاده و این کانال باز می‌شود. این امر سبب مخلوط شدن خون دهلیز راست و چپ می‌شود. در این حالت خون سمت راست قلب که به‌طورمعمول باید در سیستم ریوی تصفیه شود، بدون طی این مراحل تصفیه ریوی به دهلیز چپ و سپس بطن چپ وارد و به تمام بدن ازجمله چشم ، کلیه و مغز می‌رود .در خون وریدی موجود در دهلیز راست به‌طورمعمول لخته‌های ریز وجود دارد. این لخته‌های ریز می‌توانند پس از عبور از PFO در مغز سبب سکته مغزی ، حملات کم‌خونی موقت مغزی (TIA ) ، اختلال بینائی و ... شوند.
علائم بالینی PFO :
معمولاً" تا زمانی که ضایعات عصبی مثل سکته مغزی وTIA ( حملات کم‌خونی موقت مغزی ) بروز نکرده باشد این بیماری بدون تظاهر بالینی بوده و تشخیص داده نمی‌شود. فقط یک درصد بالغینی که PFO بازدارند ممکن است دچار سکته مغزی و یا مشکلات عصبی شوند. در صورت بروز سکته مغزی و یا کم‌خونی موقت مغزی یک یا چند علامت زیر دیده می‌شود:
بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در صورت ، دست و یا پا
اختلال تکلم
اختلالات بینائی در یک یا هر دو چشم
اختلال بلع
گیجی و یا اختلالات تعادلی
اختلال ناگهانی ( کوتاه‌مدت ) در هوشیاری
اختلالات حرکتی در اندام‌ها به‌صورت ناگهانی و موقت
تشخیص PFO :
معمولاً با روش اکوکاردیوگرافی به‌ویژه اکوکاردیوگرافی از طریق مری (TEE) ، شکل و اندازه PFO مشخص می‌شود.
درمان PFO :
وجود PFOدر یک کودک و یا بالغ بدون سابقه مشکلات عصبی نیاز به اقدام درمانی و یا مراقبت خاصی ندارد.
اگر در یک کودک و یا بزرگ‌سال PFO عامل بروز سکته و یا مشکلات عصبی دیگر باشد اقدامات زیر توصیه می‌شود:
مصرف دروهای رقیق‌کننده خون مثل آسپرین – وارفارین – کلوپیدگرول و ... به‌صورت مادام‌العمر
بستن PFO با وسایل مخصوصی در کت لب و در حین کاتتریزاسیون قلبی
دریچه PFO در حدود 25 درصد جمعیت دنیا وجود دارد و معمولاً" عارضه خاص را برای افراد به وجود نمی‌آورد.هرچند که در حدود 75 درصد غواصان را تحت تأثیر عارضه DCS قرار می‌دهد. همچنین PFO احتمال افزایش بیماری کاهش فشار را زیاد می‌نماید ولی افراد باوجود PFO ضرورتاً" علائم بیماری در آن‌ها به وجود نمی‌آید. به همین صورت حتی در عدم وجود هرگونه اسباب جداگانه ، DCS همیشه به دلیل وجود PFO به وجود نمی‌آید. به دلیل اینکه بیشتر مردم باوجود PFO هیچ‌گونه علائم بیماری شخصی را از خود بروز نمی‌دهد، تشخیص بیماری معمولاً" با بروز بیماری DCS میسر می‌گردد. برطرف نمودن این عارضه با انجام عمل جراحی ممکن است. آن‌هایی که متحمل مقدار قابل‌توجهی از ضایعه DCS شده‌اند در صورت ادامه غواصی احتمال بیشتری می‌رود که دچار این عارضه به‌صورت حاد شوند ، هرچند که PFO در آن‌ها ترمیم‌شده باشد یا نه . تستی که برای تشخیص وجود PFO استفاده می‌شود بدین‌صورت است . استفاده از یک ماشین کار دیو گرافی برای نشان دادن جریان موجود خون بین دو دریچه بطن‌های در قلب..یک متخصص کاردیوگرافی با توجه به مطالب فوق به همراه یک متخصص در پزشکی فشار بالا می‌توانند این آزمون‌ها را انجام دهند.
گردآوری ، تألیف و ترجمه : سعيد پروين
مركز غواصی بین‌المللی مارينا www.IranMarina.com
استفاده از مطالب این مقاله برای علاقه‌مندان و هنرجويان غواصی به‌شرط امانت‌داری و رعایت اخلاق حرفه‌ای (درج منبع و نویسنده) آزاد می‌باشد.